|
Tokom XVI i XVII veka srpska deca uče pismenost u manastiru Mesić. Svetovne osnovne škole otvaraju se u XVIII veku: nemačka škola 1727, srpska škola oko 1760. Zahvaljujući prosvetiteljskoj aktivnosti episkopa Josifa Jovanovića Šakabente otvara se Gramatikalna škola 1790. godine i Dom (Blagođejanje) za siromašnu i darovitu decu.
Početkom XIX veka u gradu i okolnim selima ima 18 osnovnih škola, 10 na srpskom i 8 na rumunskom nastavnom jeziku, a u pojedinim se održava i dvojezična nastava - na srpskom i nemačkom jeziku. U srpskom delu varoši kratko je radila grčka škola, a na nemačkoj strani jevrejska.
Od 1822. u gradu postoji Srpsko-rumunsko klirikalno učilište za obrazovanje pravoslavnog sveštenstva za potrebe dveju eparhija, vršačke i temišvarske. Rumusko odeljenje premešteno je u Karansebeš 1865, a srpsko je ukinuto 1867. Od 1819-1851. postoje privatne polugimnazije u kojima se pripremaju učenici za dalje školovanje. U jednoj takvoj školi od 1830-1836. Jovan Sterija Popović predavao je latinski jezik posle završenih studija u Pešti.
Od 1831. "poftorne veronauke" postaju obavezna nastava za šegrte bez koje nisu mogli da napreduju u profesiji.
Polovinom XIX veka u nemačkim osnovnim školama ima oko 1.500 učenika sa kojima radi 9 učitelja, 2 učiteljice i dvojica katiheta. Uz novoizgrađenu spratnu školu na uglu ulica Belocrkvanske i Školske (danas Ž. Zrenjanina i Vuka Karadžića), otvorena je i sporedna (filijalna) škola pored stare Konjičke kasarne. Podrealka je otvorena 1851. u zgradi Konkordije. Iste godine osnovana je Zanatlijska škola. Nemačka učiteljska škola (Preparandija) počela je sa radom 1854. Za 17 godina postojanja, do premeštanja u Segedin, u njoj se školovalo preko 4.000 učitelja. Decembra 1868. Ministarstvo prosvete u Budimu dozvolilo je da se Podrealka (niža gimnazija) pretvori u realnu gimnaziju. Varoško predstavništvo donelo je odluku da drugi razred gimnazije i treći razred podrealke pretvori u Građansku školu. Bila je to prva škola te vrste u Ugarskoj. Maja 1868. otvorena je privatna Devojačka škola Marije Kutke. Učenice su, uz klasičnu nastavu, sticale i više žensko vaspitanje. Od 1873. u gradu izlazi stručni časopis za učitelje “Učitelj”, a njegov urednik je vršački učitelj Nikola Brašovan.
Prvo zabavište otvoreno je u Baštenskoj ulici (danas zgrada Narodnog muzeja) 1870. godine.
Od aprila do novembra 1895. izgrađena su nova zdanja srpske osnovne škole u Dvorskoj ulici (danas OŠ “Vuk Karadžić”).
Pored Muzičke škole (1862) u gradu je veoma ugledna ustanova Viši ženski vaspitni zavod Eme Majeringove u kome je 4 razreda osnovne i 4 razreda građanske škole.
Početkom XX veka u gradu ima: 5 osnovnih škola (dve na srpskom, dve na nemačkom i jedna na mađarskom jeziku), Realna gimnazija, Građanska škola, Zanatlijska, Poljoprivredna (1902), Učiteljska (1920), Vojna muzička škola (1920-1941) i Narodni univerzitet za obrazovanje odraslih. Od 1934. postoji niža gimnazija na rumunskom jeziku.
Posle Drugog svetskog rata u Vršcu radilo je: 5 osnovnih škola na srpskom jeziku, jedna osnovna škola na mađarskom jeziku i osmorazredna škola na rumunskom nastavnom jeziku pri OŠ “Olga Petrov Radišić”, specijalna osnovna škola za decu ometenu u razvoju; Gimnazija, Poljoprivredna škola, Škola za kvalifikovane radnike, Ekonomska i Učiteljska škola, koja od 1973. postaje Pedagoška akademija na srpskom i rumunskom nastavnom jeziku.
U Vršačkoj opštini danas radi jedan vrtić sa 7 objekata, 12 osmorazrednih osnovnih škola (u 10 naseljenih mesta odvija se i predškolska nastava), nastava se izvodi na srpskom i rumunskom jeziku, od kojih 6 u gradu i 6 u naseljenim mestima. Pored toga u gradu posluje Specijalna škola “Jelena Varjaški” za decu ometenu u razvoju (za osnovno i srednje obrazovanje), kao i Muzička škola (pored osnovne ima i odelenje srednje). U gradu rade 4 srednje škole: Gimnazija, Poljoprivredna škola, Hemijsko medicinska i Školski centar “Nikola Tesla”. Tu je i Visoka strukovna škola za obrazovanje vaspitača sa nastavom na srpskom i rumunskom jeziku, kao i odeljenje Učiteljskog fakulteta iz Beograda na srpskom i rumunskom jeziku, Pilotka škola JAT za obuku pilota.
U 2006. počeo je sa radom Fakultet za poslovne studije Vršac Univerziteta MEGATREND.
Dom učenika u Vršcu predviđen je za učenike srednjih i viših škola sa kapacitetom od 210 mesta.
|